PSİKOLOJİNİN TARİHİ

Bilimsel psikolojinin geçmişi son yüzyıla dayanır. Felsefenin bir dalı olan ve ruhu konu alan psikoloji, 19. yüzyıla kadar bir bilim kimliği kazanamamıştır. Biyoloji, fizik ve kimya bilimlerindeki gelişmeler psikolojinin bilim haline gelmesine önemli katkıda bulunmuştur.

Psikolojinin kurucusu sayılan Wilhelm Wundt, 1870’te Leipzig’de ilk psikoloji laboratuvarını kurdu. Psikolojinin, felsefeden ayrılıp, bağımsız bir bilim haline gelmesinde Wundt’un büyük etkisi olmuştur.Wundt’tan sonra psikoloji alanındaki çalışmalar hızlanmıştır. İ.P. Pavlov, şartlı refleksi inceledi, İ.B. Watson fareler üzerinde incelemeler yaptı, E.L. Thorndike öğrenme üzerine çalıştı.Alfred Binet ve Dr. Simon zekâ testlerini geliştirdiler. Böylece psikolojinin değişik alanlarında çalışmalar yaygınlaştı ve yoğunlaştı.

2. PSİKOLOJİNİN EKOLLERİ

Bugünkü psikolojiye ulaşılmcaya kadar ortaya çıkmış başlıca ekoller şunlardır:

1. Yapısalcılık (Strüktüralizm)

W.Wundt tarafından kurulan bu ekol, insanın bilinçli halini konu almıştır. Bu nedenle buna “bilinç psikolojisi” de denilir. Yöntem olarak daha çok “içe bakış“ı kullanmıştır. İçe bakış, deneğin kendi kendisini gözlemlemesi demektir. Başka bir deyişle, denekten, kendisine gösterilen uyarıcıya ilişkin duyumlarını ayrıntılı olarak rapor etmesini istemektir. Bu yolla yaşantı öğelerinin ortaya çıkarılabileceği düşünülmüştür.

Bu ekolün asıl savunucusu Wundt’un öğrencilerinden olan Amerikalı psikolog Tichener’dir. Ona göre psikolojinin amacı, insan bilincini ayrıntılarıyla anlatmak; bilinç hallerinin en yalınç elemanlarını, atomlarını bulmaktır.

Tichener; eşya ve varlıklar hakkındaki karmaşık deneylerimizi, algılarımızı, duygularımızı, kısaca bilinç hallerimizi küçük yapılar olarak görür ve bunları çözümlemeye çalışır. Bu nedenle, onun psikolojisine, bilinç bütünlükleri ya da yapıları anlamında, strüktüralizm denilmiştir.

2. Fonksiyonalizm

Fonksiyonalizm, Wundt ve Tichener’in psikolojisine karşıt olarak gelişmiş bir ekoldür.

Fonksiyonalizm; psikolojiyi strüktüralistlerin anladığı gibi pasif bir bilinç bilimi olarak kabul etmez. Ona göre, psikoloji, sadece zihin yapısını ve bilinci değil, öğrenme ile geliştirilen insan davranışlarım ve yeni uyarıcılar karşısında birey düzenlemelerini de incelemelidir.

J.Dewey, W.James ve öğrencisi Dr. Angell fonksiyonalizmin kurucuları arasında yer alırlar.Bu ekolün mensupları hem içebakışa hem de gözlem ve deneye yer verirler.Hem insanın bilinç hallerini, hem de öğrenme, unutma gibi deneye dayanan konular üzerinde çalışırlar.